971: Paczuszka Pandory: Historyczne wizje smoków

„Nie umiemy zdefiniować smoka, tak jak nie umiemy zdefiniować wszechświata, ale jest coś w wizerunku smoka, co odpowiada ludzkiej wyobraźni i tłumaczy pojawienie się smoka pod różnymi szerokościami geograficznymi i w rozmaitych epokach. Jest to, jeśli można tak powiedzieć, potwór konieczny”

J. L. Borges

Ostatnie wzmożone działania grafików sprawiły, że na nowo rozgorzały dyskusje na temat tego, ile smoka każdy z autorów zawarł w swojej wizji, co w smoku jest smoczego, a co nie. Okazuje się, iż o ile „koń jaki jest – każdy widzi”, to smok wciąż wzbudza niemałe kontrowersje. Co prawda każdego uniwersum o swojej wersji smoka stanowić może samo, jednak – jak widać – niektóre pomysły na siejącą postrach gadzinę zagnieździły się w umysłach ludzi silniej.

Czeka nas dziś zatem krótka podróż przez wszelakie pierwotne wizje smoka, do jakich tylko mogłam się dokopać. (Oraz bonusowego bohatera filmu mojego dzieciństwa - przedstawiciela popkultury, w której obecnie smoki są jeszcze bardziej kreatywnie zmieniane.) Przekonacie się, że pomysły grafików wydają się być czasem dość łagodne, jednak i te postanowiłam przypasować dla przykładu do poszczególnych podgrup.

    Smoki europejskie

Umysł Dragon Night*

Z racji geografii taki obraz smoka jest chyba w Nightwood najpopularniejszy – średniowieczna duża jaszczurka, przypominająca uskrzydlonego dinozaura. Dwie pary łap, potężne skrzydła, cielsko pokryte łuską, często kościany grzebień, potężne rogi oraz umiejętność ziania ogniem.
W swoich zapiskach mnich Fulko z Chartres już w dwunastym wieku opisywał je jako zwierzęta największe z istniejących, co ciekawe przypisując im parę nóg orlich oraz nietoperze skrzydła.
Artykuł o Smoku Wawelskim.

Wywerny   

Powietrze Zmory

Są to bestie podobne tym wyżej wymienionym, jednak posiadają jedynie dwie nogi. Rozpowszechniać zaczęły się na terenie Wielkiej Brytanii, a ich wizerunek został szybko podchwycony przez Kościół. Na wielu dziełach, przedstawiających świętego Jerzego, bohater walczy właśnie z wywernem.

Artykuł o wywernach.

Artykuł o Smoku Świętego Jerzego.

  

  

    Smoki chińskie

Eter Averris

Jak podaje Wikipedia, chińskie lungi posiadają „ciało węża, pysk wielbłąda, łuski karpia, łapy tygrysa i szpony orła”. Są to bestie przedstawiane jako bardzo barwne, pozbawione skrzydeł istoty o czterech lub pięciu palcach u każdej łapy. Często posiadają wąsy oraz bujne grzywy, a ich łapy są drobne i krótkie, rozmieszczone jak u jaszczurek.

Smoki japońskie   

Światło .Strzygi.

Ich wizerunki bywają podobne do chińskich, jednak zazwyczaj są oszczędniejsze w ozdobach, mniej kolorowe, a ciała bestii są chudsze i bardziej zbliżone do wężowatego. Istotnym jest również, iż te bestie przy łapach mają jedynie po trzy palce.

Artykuł o lungach.

  

 

  Smoki-węże

Światło Asury

W bardzo wielu (szczególnie wczesnych) przekazach smok jest po prostu uskrzydlonym wężem – nie posiada łap wcale. W innych zaś wężowe jest tylko cielsko – mezopotamski Muszhuszu miał bowiem co prawda wężowy korpus, jednak jego kończyny były ptasie i lwie, a na wężowej głowie widniały rogi. Jedno jest pewne – greckie słowo „dracon” określa węża.
Artykuł o Żmiju.

Smoki-lwy   

Śnieg tapeciary

Mitologia Mezopotamii jest równie barwna i za smoki uważa stworzenia, które nawiedzały asyryjskie miasta pod postacią hybrydy lwa z ptakiem – stworzenie ma bowiem głowę, tors i przednie łapy lwa, jednak jego ogon, skrzydła i tylne pazury należały już bez wątpienia do ptaka.

    

 

    Smoki wielogłowe

Chaos Whispera.

Trójgłowe mamy już nawet w Nightwood – drugim najpopularniejszym smokiem jest w naszej kulturze właśnie chyba ten o trzech łbach. Siedmiogłowa bestia z apokalipsy św Jana również robi wrażenie, mając przy tym jedynie dziesięć rogów. Siedem głów w jednym ciele to jednak naprawdę nic, ponieważ grecki bohater mitologiczny Ladon był smokiem posiadającym głów aż setkę.
Artykuł o Ladonie.

Smok-pies   

Śnieg Koboi

Jeśli ktokolwiek oglądał „Niekończącą się opowieść”, z pewnością pamięta Falkora – dobrego smoka, który wyglądał na wielkie, puchate stworzenie o pysku psa, jednak latał, mówił i wykazywał się szeregiem cech, właściwych „znanym” nam smokom.

To tylko przedsmak, bowiem więcej znajdziecie, czytając...

Artykuły o smokach popkultury.

    Jaszczurki

Magma Ulven Fenrir

Tak – jaszczurki, chociaż może raczej „jaszczury”, bowiem „Smok z komodo”, czy jaszczurki zamieszkujące Galapagos, wypisz-wymaluj wpasowują się w wizję smoka bezskrzydłego, a do najmniejszych nie należą. Istnieje nawet agama nazywana „smokiem latającym”, bowiem posiada płaty skóry umożliwiające jej szybowanie!

Nawet z tak krótkich opisów wywnioskować można, iż smok od wieków stanowił jedynie ideę potężnej bestii będącej nadnaturalnym skrzyżowaniem gatunków - od węży aż po lwy, posiadając przy tym nawet setkę łbów i orle szpony, dając tym samym możliwość do dowolnej jego interpretacji i działania wyobraźni twórców. Tekst ten jednak jest dopiero przedsmakiem i szybkim przeglądem tego, co znaleźć można na temat bestii ze starych opowieści. Zainteresowanych zachęcam do zapoznania się z dokładnie opracowanymi historiami wielu mitycznych stworzeń w serii, pisanej przez Lady Adrię oraz innych redaktorów iNWD - prezentowane historie i wizerunki są zdecydowanie warte uwagi.

Smocza pani